Aracımın karıştığı bir trafik kazası sonucu aracımda hasar meydana geldi. Araç tamir edildi ancak ikinci el piyasasında artık aynı değerde olmadığını düşünüyorum. Bu durumda değer kaybı tazminatı nedir? Bu tazminatı alabilmek için hangi şartları taşımam gerekiyor? Değer kaybı tazminatını nasıl hesaplayabilirim? Başvuruyu nereye yapmalıyım? Başvuru sürecinde hangi belgeler gerekli? Süreç ne kadar sürer ve reddedilirse ne yapabilirim?
Cevap
Değer kaybı tazminatı, bir trafik kazası sonucu hasar gören aracın, onarımı tamamlandıktan sonra dahi, kaza öncesi piyasa değerine göre daha düşük bir değere sahip olması durumunda, bu değer kaybını telafi etmek amacıyla alınan tazminattır. Araç, onarılmış olsa bile, ikinci el piyasasında "kazalı araç" olarak değerlendirileceği için, alıcılar tarafından daha düşük bir fiyatla satın alınmak istenir. Bu durum, araç sahibinin maddi kayba uğramasına neden olur. İşte bu maddi kaybı karşılamak için değer kaybı tazminatı talep edilebilir.
Değer Kaybı Tazminatı Alma Şartları:
Değer kaybı tazminatı alabilmek için belirli şartların sağlanması gerekmektedir:
Kaza Kusuru: Değer kaybı tazminatı alabilmek için kazada tamamen kusurlu olmamak veya kazada kusurlu olan tarafın siz olmaması gerekmektedir. Kazada kusurlu olan taraf, karşı tarafın sigorta şirketinden değer kaybı tazminatı talep edemez. Kusur oranının belirlenmesi, genellikle kaza tespit tutanağı, bilirkişi raporu veya mahkeme kararıyla yapılır.
Kaza Tarihi: Türkiye’de, Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan değişiklikler nedeniyle, değer kaybı tazminatı talepleri için bir zaman aşımı süresi bulunmaktadır. Genellikle kaza tarihinden itibaren 2 yıl içinde başvuru yapılması gerekmektedir. Bu süre, sigorta şirketine başvuru tarihinden itibaren değil, kaza tarihinden itibaren başlar.
Araçtaki Hasar: Aracın kazada hasar görmüş olması ve bu hasarın onarılmış olması gerekmektedir. Ancak, her hasar değer kaybına neden olmaz. Değer kaybının oluşabilmesi için, aracın önemli parçalarında (şasi, motor, taşıyıcı aksamlar vb.) hasar meydana gelmiş olması ve bu hasarların onarılmış olması gereklidir. Küçük çizikler, tampon hasarları gibi basit onarımlar genellikle değer kaybına neden olmaz.
Araç Yaşı ve Kilometresi: Genellikle, araç yaşı ve kilometresi de değer kaybı tazminatı taleplerinde önemli bir faktördür. Çok eski ve yüksek kilometreli araçlarda değer kaybı oluşması daha zordur veya tazminat miktarı daha düşük olabilir. Sigorta şirketleri ve mahkemeler, araç yaşı ve kilometresini değerlendirirken, aracın piyasa değerini ve genel durumunu da göz önünde bulundururlar.
- Daha Önce Değer Kaybı Alınmamış Olması: Aynı araç için aynı kaza nedeniyle daha önce değer kaybı tazminatı alınmamış olması gerekmektedir.
Değer Kaybı Tazminatı Nasıl Alınır?
Değer kaybı tazminatı almak için izlenecek adımlar şunlardır:
Sigorta Şirketine Başvuru: İlk olarak, kazaya neden olan karşı tarafın (kusurlu tarafın) zorunlu trafik sigortası bulunan sigorta şirketine yazılı olarak başvurulur. Başvuruda, kaza tarihi, araç bilgileri, hasar durumu, talep edilen tazminat miktarı gibi bilgilerin yer alması gereklidir. Başvuruya, kaza tespit tutanağı, araç ruhsatı, hasar fotoğrafları, ekspertiz raporu gibi belgeler eklenmelidir.
Sigorta Şirketinin Değerlendirmesi: Sigorta şirketi, başvuruyu aldıktan sonra, gerekli incelemeleri yaparak değer kaybının oluşup oluşmadığını ve tazminat miktarını belirler. Sigorta şirketinin değerlendirmesi genellikle birkaç hafta sürebilir.
Sigorta Tahkim Komisyonu veya Mahkemeye Başvuru: Sigorta şirketinin başvuruyu reddetmesi veya teklif edilen tazminat miktarının yetersiz bulunması durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya mahkemeye başvurulabilir. Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta şirketleri ile sigortalılar arasındaki uyuşmazlıkları çözmekle görevli bir kuruluştur. Mahkemeye başvurulması durumunda, dava açılır ve yargılama süreci başlar.
Gerekli Belgeler: Değer kaybı tazminatı başvurusu için gerekli belgeler şunlardır:
- Kaza tespit tutanağı (veya mahkeme kararı)
- Araç ruhsatı
- Sürücü belgesi fotokopisi
- Poliçe örneği (kusurlu tarafın)
- Hasar fotoğrafları
- Ekspertiz raporu (onarımı gösteren)
- Trafik kaza raporu (varsa)
- Onarım faturası
- Değer kaybı talep dilekçesi
Bilirkişi İncelemesi: Mahkeme veya Sigorta Tahkim Komisyonu, değer kaybının tespiti için genellikle bilirkişi incelemesi yaptırır. Bilirkişi, aracın kaza öncesi ve sonrası değerini, hasar durumunu, onarım kalitesini ve piyasa koşullarını dikkate alarak bir rapor hazırlar. Bu rapor, tazminat miktarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
- Tazminatın Tahsili: Mahkeme veya Sigorta Tahkim Komisyonu’nun kararı doğrultusunda, tazminat miktarı belirlenir ve sigorta şirketinden tahsil edilir. Tahsilat işlemi genellikle icra yoluyla yapılır.
Önemli Notlar:
- Değer kaybı tazminatı, karmaşık bir süreç olabilir ve hukuki bilgi gerektirebilir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almak faydalı olabilir.
- Değer kaybı tazminatı miktarı, aracın markası, modeli, yaşı, kilometresi, hasar durumu, onarım kalitesi ve piyasa koşulları gibi birçok faktöre bağlı olarak değişir.
- Sigorta şirketleri, değer kaybı tazminatı taleplerini reddetmek veya düşük bir tazminat teklif etmek için çeşitli gerekçeler öne sürebilirler. Bu nedenle, haklarınızı bilmek ve gerekli hukuki adımları atmak önemlidir.
- Değer kaybı tazminatı taleplerinde zaman aşımı süresine dikkat etmek gerekmektedir.
- Değer kaybı hesaplamasında birden fazla yöntem bulunmaktadır ve bilirkişi raporları tazminat miktarının belirlenmesinde kritik öneme sahiptir.
