Deprem sonrası tazminat nasıl alınır?

Depremde evim hasar gördü veya yıkıldı. Yakınlarım yaralandı veya hayatını kaybetti. Bu durumda devletten veya sigorta şirketinden tazminat alma hakkım var mı? Varsa, hangi kurumlara başvurmam gerekiyor? Başvuru sürecinde nelere dikkat etmeliyim? Gerekli belgeler nelerdir? Tazminat miktarı neye göre belirleniyor? Sigortam yoksa tazminat alabilir miyim? Tazminat alma süreci ne kadar sürüyor? Reddedilirse ne yapmalıyım? Bu süreçte bir avukatla çalışmak gerekli mi?

Cevap

Deprem sonrası tazminat alma süreci, depremin meydana geldiği ülkeye, hasarın niteliğine ve mevcut sigorta poliçelerine göre değişiklik gösterir. Ancak genel olarak izlenecek adımlar şunlardır:

1. Hasar Tespiti ve Belgelendirme:

• Hasar Tespiti: Deprem sonrası ilk ve en önemli adım, oluşan hasarın tespit edilmesidir. Bu, binanın taşıyıcı sistemlerinde (kolonlar, kirişler, duvarlar) meydana gelen hasarların, çatlakların, çökmelerin ve diğer yapısal sorunların belirlenmesini içerir. Ayrıca, eşyalarda, tesisatlarda ve diğer mal varlıklarında oluşan hasarlar da tespit edilmelidir.
• Fotoğraf ve Video Kayıtları: Hasarın detaylı fotoğraf ve video kayıtları alınmalıdır. Bu kayıtlar, tazminat başvurusu sırasında kanıt olarak kullanılacaktır. Özellikle, hasarın boyutunu ve ciddiyetini gösteren net ve ayrıntılı görüntüler çekilmelidir.
• Resmi Hasar Tespiti: Devlet kurumları (örneğin, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı) tarafından yapılan resmi hasar tespit çalışmalarına katılmak ve hasar tespit raporunu almak önemlidir. Bu rapor, binanın hasar durumunu (hasarsız, az hasarlı, orta hasarlı, ağır hasarlı, yıkık) belirler ve tazminat sürecinde kritik bir rol oynar.
• Diğer Belgeler: Tapu fotokopisi, kimlik fotokopisi, güncel ikametgah belgesi ve depremden önceki binanın durumunu gösteren diğer belgeler (örneğin, inşaat ruhsatı, tadilat projeleri) hazır bulundurulmalıdır.

2. Sigorta Poliçelerini Kontrol Etme:

• Zorunlu Deprem Sigortası (DASK): Türkiye’de konut sahipleri için zorunlu olan DASK poliçesi, deprem kaynaklı maddi hasarları belirli bir limite kadar karşılar. DASK poliçenizin olup olmadığını ve güncel olup olmadığını kontrol edin.
• Konut Sigortası: Konut sigortası, DASK’ın kapsamı dışında kalan hasarları (örneğin, eşya hasarı, hırsızlık) ve DASK limitini aşan hasarları karşılayabilir. Konut sigortası poliçenizi dikkatlice inceleyin ve deprem teminatının olup olmadığını kontrol edin.
• İşyeri Sigortası: İşyerinizde meydana gelen hasarlar için işyeri sigortası poliçenizi kontrol edin. Bu poliçe, işyerindeki demirbaşları, malları ve diğer varlıkları depremden kaynaklanan zararlara karşı koruyabilir.
• Diğer Sigortalar: Hayat sigortası, ferdi kaza sigortası gibi diğer sigorta poliçelerinizde deprem teminatı olup olmadığını da kontrol edin.

3. Tazminat Başvurusu:

• DASK Başvurusu: DASK tazminat başvurusu, ALO DASK 125 çağrı merkezi, DASK’ın web sitesi (dask.gov.tr) veya sigorta şirketleri aracılığıyla yapılabilir. Başvuru sırasında hasar tespit raporu, tapu fotokopisi, kimlik fotokopisi ve iletişim bilgileri gibi belgeler gereklidir.
• Konut Sigortası Başvurusu: Konut sigortası tazminat başvurusu, sigorta şirketinizin belirlediği yöntemlerle (genellikle telefon, e-posta veya şahsen başvuru) yapılabilir. Başvuru sırasında hasar tespit raporu, fotoğraf ve video kayıtları, faturalar (eğer varsa), poliçe numarası ve diğer ilgili belgeler sunulmalıdır.
• İşyeri Sigortası Başvurusu: İşyeri sigortası tazminat başvurusu da konut sigortası başvurusuyla benzer şekilde yapılır. Sigorta şirketinizin talep ettiği belgeleri eksiksiz olarak sunmanız önemlidir.

4. Değerlendirme Süreci:

• Ekspertiz: Sigorta şirketi, hasarın boyutunu ve tazminat miktarını belirlemek için bir eksper görevlendirebilir. Eksper, hasar yerinde inceleme yapar, rapor hazırlar ve sigorta şirketine sunar.
• Değerlendirme ve Karar: Sigorta şirketi, eksper raporunu ve diğer belgeleri değerlendirerek tazminat miktarını belirler ve başvuru sahibine bildirir.
• İtiraz Hakkı: Tazminat miktarına itiraz etme hakkınız bulunmaktadır. İtirazınızı yazılı olarak sigorta şirketine iletebilirsiniz.

5. Tazminat Ödemesi:

• Ödeme Şekli: Tazminat ödemesi genellikle nakit olarak yapılır ve başvuru sahibinin banka hesabına yatırılır.
• Ödeme Süresi: Tazminat ödeme süresi, sigorta şirketinin iç prosedürlerine ve hasarın karmaşıklığına bağlı olarak değişebilir. Ancak, yasal düzenlemelerle belirlenmiş belirli bir ödeme süresi bulunmaktadır.

6. Ek Haklar ve Destekler:

• Afet Yardımları: Devlet ve belediyeler tarafından depremzedelere yönelik nakdi yardımlar, barınma desteği, gıda yardımı gibi çeşitli destekler sağlanabilir. Bu desteklerden yararlanmak için ilgili kurumlara başvuruda bulunabilirsiniz.
• Kredi İmkanları: Depremzedeler için devlet bankaları ve özel bankalar tarafından düşük faizli kredi imkanları sunulabilir. Bu krediler, hasarlı binaların onarımı veya yeniden inşası için kullanılabilir.
• Hukuki Destek: Tazminat sürecinde sorun yaşamanız durumunda, bir avukattan hukuki destek alabilirsiniz.

Önemli Notlar:

• Zamanında Başvuru: Tazminat başvurularınızı mümkün olan en kısa sürede yapmanız önemlidir. Sigorta poliçelerinde belirtilen başvuru sürelerine dikkat edin.
• Belgeleri Saklayın: Tüm başvuru belgelerinizi, yazışmaları ve diğer ilgili dokümanları dikkatlice saklayın.
• Profesyonel Yardım: Gerekirse, hasar tespiti, ekspertiz veya hukuki konularda profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.

Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir. Deprem sonrası tazminat süreci, her durum için farklılık gösterebilir. Bu nedenle, kendi özel durumunuz için ilgili sigorta şirketinizle ve resmi kurumlarla iletişime geçerek güncel ve doğru bilgi almanız en doğrusudur.