Enerji Yönetiminde Sık Yapılan 7 Hata

Enerji Yönetiminde Sık Yapılan 7 Hata

Özet:

Enerji yönetimi, günümüz işletmeleri için hayati önem taşıyan bir konudur. Artan enerji maliyetleri, çevresel kaygılar ve yasal düzenlemeler, şirketleri enerji verimliliğini artırmaya ve kaynakları daha akılcı kullanmaya teşvik etmektedir. Ancak, enerji yönetimi uygulamalarında sıkça yapılan hatalar, bu çabaların boşa gitmesine veya istenen sonuçların elde edilememesine yol açabilmektedir. Bu makale, enerji yönetiminde sıkça karşılaşılan 7 hatayı detaylı bir şekilde inceleyerek, bu hatalardan kaçınmanın ve başarılı bir enerji yönetimi stratejisi geliştirmenin yollarını sunmaktadır.

1. Yetersiz Ölçüm ve İzleme Altyapısı:

Enerji yönetimi sürecinin temelini, enerji tüketim verilerinin doğru ve düzenli bir şekilde toplanması oluşturur. Yetersiz ölçüm ve izleme altyapısı, enerji tüketimini anlamayı, verimlilik potansiyellerini belirlemeyi ve iyileştirme çalışmalarının etkinliğini değerlendirmeyi zorlaştırır.

• Detaylı İnceleme:

  • Ölçüm Noktalarının Belirlenmemesi: Enerji tüketiminin nerelerde gerçekleştiğinin, hangi birimlerin en çok enerji tükettiğinin ve hangi alanlarda iyileştirme yapılabileceğinin belirlenmesi için yeterli ölçüm noktalarının olmaması büyük bir hatadır. Bu durum, enerji analizi ve verimlilik çalışmalarını imkansız hale getirir.
  • Yanlış Ölçüm Cihazları Kullanımı: Amaçlanan ölçüm doğruluğunu sağlayamayan, yanlış kalibrasyonlu veya eski teknolojili cihazların kullanılması, yanıltıcı verilere yol açar. Bu durum, yanlış kararlar alınmasına ve verimsiz yatırımlar yapılmasına neden olabilir.
  • Verilerin Toplanmaması veya Yetersiz Toplanması: Ölçüm cihazlarından elde edilen verilerin düzenli olarak toplanmaması, saklanmaması veya analiz edilmemesi, enerji tüketim trendlerinin ve anormalliklerin fark edilmesini engeller.
  • Otomasyon Eksikliği: Verilerin manuel olarak toplanması ve analiz edilmesi hem zaman alıcıdır hem de insan hatasına açıktır. Otomasyon sistemlerinin eksikliği, verimlilik analizlerinin gecikmesine ve alınacak önlemlerin ertelenmesine yol açar.
  • İzleme Sistemi Olmaması: Toplanan verilerin kolayca erişilebilir, anlaşılır ve analiz edilebilir bir formatta sunulmaması, enerji tüketimini anlamayı ve yönetmeyi zorlaştırır. Enerji yönetim yazılımları veya izleme panoları gibi araçların kullanılmaması, karar alma süreçlerini olumsuz etkiler.

• Çözüm Önerileri:

  • Enerji Tüketim Profilinin Analizi: Şirketin enerji tüketim profilini detaylı bir şekilde analiz etmek, ölçüm noktalarının belirlenmesi için ilk adımdır. Tüketimin yoğun olduğu bölgeler, cihazlar veya süreçler önceliklendirilmelidir.
  • Uygun Ölçüm Cihazlarının Seçimi: Ölçüm cihazları, ölçüm doğruluğu, kullanım kolaylığı ve entegrasyon yetenekleri gibi faktörler göz önünde bulundurularak seçilmelidir. Cihazların düzenli olarak kalibre edilmesi ve bakımlarının yapılması sağlanmalıdır.
  • Otomatik Veri Toplama Sistemleri Kurulması: Verilerin otomatik olarak toplanması ve analiz edilmesi için akıllı sayaçlar, sensörler ve enerji yönetim yazılımları kullanılmalıdır. Veri toplama sıklığı ve analiz detayları, şirketin ihtiyaçlarına göre belirlenmelidir.
  • Kullanıcı Dostu İzleme Panoları Oluşturulması: Enerji tüketim verilerinin kolayca anlaşılabilir grafikler, tablolar ve raporlar halinde sunulduğu izleme panoları oluşturulmalıdır. Bu panolar, enerji yöneticilerinin ve diğer ilgili personelin karar alma süreçlerini desteklemelidir.

2. Stratejik Bir Enerji Yönetim Planının Eksikliği:

Etkili bir enerji yönetimi, tesadüfi aksiyonlardan öte, stratejik bir yaklaşım gerektirir. Bir strateji planı olmadan, enerji verimliliği girişimleri genellikle dağınık, koordinasyonsuz ve sonuçsuz kalır.

• Detaylı İnceleme:

  • Hedeflerin Belirlenmemesi: Enerji yönetimi hedeflerinin belirlenmemesi, çabaların yönlendirilmesini ve başarının ölçülmesini imkansız hale getirir. Örneğin, enerji tüketimini %X oranında azaltmak, CO2 emisyonlarını azaltmak veya enerji maliyetlerini düşürmek gibi hedefler tanımlanmalıdır.
  • Rol ve Sorumlulukların Tanımlanmaması: Enerji yönetimi sürecinde yer alacak tüm paydaşların (yöneticiler, mühendisler, bakım personeli, çalışanlar vb.) rollerinin ve sorumluluklarının net bir şekilde tanımlanmaması, koordinasyon eksikliğine ve verimsizliğe yol açar.
  • Bütçe Tahsis Edilmemesi: Enerji verimliliği projeleri için yeterli bütçe ayrılmaması, gerekli yatırımların (yeni ekipman, yazılım, eğitim vb.) yapılmasını engeller ve planlanan hedeflere ulaşmayı zorlaştırır.
  • Uzun Vadeli ve Kısa Vadeli Planların Olmaması: Sadece kısa vadeli çözümlere odaklanmak (örneğin, ampul değiştirmek) uzun vadeli enerji verimliliği hedeflerine ulaşmayı engeller. Hem kısa hem de uzun vadeli hedefleri içeren kapsamlı bir plan oluşturulmalıdır.
  • Performans Değerlendirmelerinin Yapılmaması: Uygulanan enerji verimliliği çalışmalarının düzenli olarak değerlendirilmemesi, başarısızlıkların tespit edilmesini ve düzeltici önlemlerin alınmasını engeller.

• Çözüm Önerileri:

  • Durum Analizi Yapılması: Mevcut enerji tüketiminin, cihazların ve sistemlerin detaylı bir şekilde analiz edilmesi, iyileştirme potansiyellerini belirlemek için önemlidir.
  • Somut ve Ölçülebilir Hedefler Belirlenmesi (SMART): Spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, ilgili ve zaman sınırlı hedefler belirlenmelidir. Örneğin, "Önümüzdeki 3 yıl içinde enerji tüketimini %15 azaltmak" gibi.
  • Rol ve Sorumlulukların Tanımlanması: Enerji yönetimi ekibi oluşturulmalı ve her üyenin sorumlulukları açıkça belirlenmelidir. Yetki ve sorumluluk dağılımı, organizasyon yapısına uygun olmalıdır.
  • Bütçe Tahsis Edilmesi ve İzlenmesi: Enerji verimliliği projeleri için bütçe ayrılmalı ve harcamalar düzenli olarak takip edilmelidir. Yatırım getirisi (ROI) analizleri yapılarak, projelerin ekonomik fizibilitesi değerlendirilmelidir.
  • Düzenli Performans Değerlendirmeleri Yapılması: Proje sonuçları, hedeflerle karşılaştırılmalı ve düzenli olarak değerlendirilmelidir. Elde edilen sonuçlara göre, gerekli düzeltmeler yapılmalı ve yeni hedefler belirlenmelidir.

3. Çalışan Katılımının Eksikliği:

Enerji yönetimi sadece yöneticilerin veya enerji uzmanlarının sorumluluğunda değildir. Çalışanların bilinçlendirilmesi ve sürece dahil edilmesi, enerji verimliliği çalışmalarının başarısı için kritik öneme sahiptir.

• Detaylı İnceleme:

  • Farkındalık Eksikliği: Çalışanların enerji tüketimi, enerji verimliliğinin önemi ve şirketin enerji hedefleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmaması, enerji israfına yol açar.
  • Eğitim Eksikliği: Çalışanlara enerji verimliliği konusunda yeterli eğitim verilmemesi, ekipmanların doğru kullanımı, enerji tasarrufu sağlayan davranışlar ve enerji yönetimi sistemleri hakkında bilgi eksikliğine neden olur.
  • İletişim Eksikliği: Enerji yönetimi ile ilgili bilgilerin çalışanlarla düzenli olarak paylaşılmaması, motivasyon eksikliğine ve katılımın azalmasına yol açar.
  • Öneri Sistemlerinin Olmaması: Çalışanların enerji verimliliği konusunda fikirlerini ve önerilerini sunmaları için teşvik edilmemeleri, değerli potansiyel iyileştirme fırsatlarının kaçırılmasına neden olur.
  • Katılımın Ödüllendirilmemesi: Enerji tasarrufuna katkıda bulunan çalışanların ödüllendirilmemesi veya takdir edilmemesi, motivasyonu düşürür ve katılımı azaltır.

• Çözüm Önerileri:

  • Eğitim Programları Düzenlenmesi: Çalışanlara, enerji tüketimi, enerji tasarrufu yöntemleri, ekipmanların doğru kullanımı ve şirket hedefleri hakkında düzenli eğitimler verilmelidir.
  • İletişim Kampanyaları Yürütülmesi: Enerji yönetimi ile ilgili bilgilerin düzenli olarak çalışanlarla paylaşılması için iç iletişim kanalları (e-posta, intranet, toplantılar, broşürler vb.) kullanılmalıdır.
  • Geri Bildirim Sistemlerinin Kurulması: Çalışanlardan gelen enerji tasarrufu önerilerini değerlendirmek ve geri bildirim sağlamak için bir sistem oluşturulmalıdır.
  • Öneri Yarışmaları ve Ödüllendirme Programları Düzenlenmesi: Çalışanları enerji verimliliği konusunda teşvik etmek için öneri yarışmaları ve ödüllendirme programları düzenlenmelidir.
  • Rol Model Oluşturulması: Yöneticilerin ve enerji yöneticilerinin enerji verimliliğine örnek teşkil etmesi, diğer çalışanların katılımını artıracaktır.

4. Teknolojik İyileştirmelerin Göz Ardı Edilmesi:

Enerji verimliliğini artırmak için mevcut teknolojilerden ve yeniliklerden faydalanmamak, önemli bir fırsat kaybıdır.

• Detaylı İnceleme:

  • Eski ve Verimsiz Ekipman Kullanımı: Eski ve verimsiz ekipmanların (örneğin, aydınlatma sistemleri, HVAC sistemleri, motorlar) kullanılması, daha yüksek enerji tüketimine yol açar.
  • Otomasyon Sistemlerinin Eksikliği: Aydınlatma, ısıtma, havalandırma ve diğer sistemlerin otomatik olarak kontrol edilmemesi, enerji israfına neden olur.
  • Enerji Yönetim Sistemlerinin (EMS) Kullanılmaması: Enerji tüketim verilerini analiz etmek, verimlilik potansiyellerini belirlemek ve enerji tüketimini optimize etmek için EMS yazılımlarının kullanılmaması, önemli bir eksikliktir.
  • Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının (GES, RES vb.) Kullanılmaması: Yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak, enerji maliyetlerini düşürmek ve çevresel etkiyi azaltmak için önemli bir fırsattır. Ancak bu kaynakların kullanımı, kurulum maliyetleri, bakım giderleri ve güvenilirlik gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
  • Teknoloji Trendlerinin Takip Edilmemesi: Enerji verimliliği alanındaki yeni teknolojilerin ve gelişmelerin takip edilmemesi, rekabet avantajının kaybedilmesine ve verimsizliğin devam etmesine yol açar.

• Çözüm Önerileri:

  • Ekipman Envanteri ve Değerlendirmesi Yapılması: Şirket bünyesindeki tüm ekipmanların envanteri çıkarılmalı ve enerji verimlilikleri değerlendirilmelidir. Eskimiş ve verimsiz ekipmanlar, enerji verimliliği yüksek olanlarla değiştirilmelidir.
  • Otomasyon Sistemlerine Yatırım Yapılması: Aydınlatma, ısıtma, havalandırma ve diğer sistemlerin otomatik olarak kontrol edilmesi için akıllı kontrol sistemlerine yatırım yapılmalıdır.
  • Enerji Yönetim Sistemlerinin (EMS) Uygulanması: Enerji tüketim verilerini toplamak, analiz etmek ve yönetmek için bir EMS yazılımı kullanılmalıdır.
  • Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Değerlendirilmesi: Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi veya diğer yenilenebilir kaynaklardan yararlanma imkanları araştırılmalıdır. Fizibilite çalışmaları yapılarak, uygulanabilir projeler geliştirilmelidir.
  • Teknoloji Gelişmelerinin Takip Edilmesi: Enerji verimliliği alanındaki teknolojik gelişmeleri ve trendleri düzenli olarak takip etmek, en güncel ve etkili çözümleri uygulamak için önemlidir.

5. Bakım ve Onarım Faaliyetlerinin İhmal Edilmesi:

Düzenli bakım ve onarım faaliyetleri, ekipmanların verimli çalışmasını sağlar ve enerji kayıplarını önler. Bu faaliyetlerin ihmal edilmesi, enerji tüketimini artırır ve ekipmanların ömrünü kısaltır.

• Detaylı İnceleme:

  • Periyodik Bakım Planlarının Olmaması: Ekipmanların düzenli bakımlarının yapılmaması, performans düşüşlerine ve enerji kayıplarına neden olur.
  • Arızaların Gecikmeli Onarımı: Ekipmanlarda oluşan arızaların gecikmeli olarak onarılması, enerji tüketiminin artmasına ve sistemlerin daha fazla çalışmasına yol açar.
  • Isı Kayıplarının Kontrol Edilmemesi: Yalıtım eksiklikleri, sızdırmazlık problemleri ve diğer ısı kayıpları, enerji verimliliğini olumsuz etkiler.
  • Kaçakların İzlenmemesi: Hava, su veya buhar kaçaklarının tespit edilmemesi ve onarılmaması, enerji kayıplarına yol açar.
  • Ekipman Performansının İzlenmemesi: Ekipmanların performansının düzenli olarak izlenmemesi, verimsizliklerin ve arızaların erken teşhis edilmesini engeller.

• Çözüm Önerileri:

  • Periyodik Bakım Planları Oluşturulması: Tüm ekipmanlar için düzenli bakım planları oluşturulmalı ve bu planlar titizlikle uygulanmalıdır.
  • Hızlı Arıza Giderme Prosedürleri Belirlenmesi: Arızaların hızlı bir şekilde giderilmesi için prosedürler belirlenmeli ve yedek parça stoğu bulundurulmalıdır.
  • Yalıtım ve Sızdırmazlık Kontrolleri Yapılması: Binaların ve tesislerin yalıtımı düzenli olarak kontrol edilmeli ve iyileştirilmelidir. Hava, su ve buhar kaçakları tespit edilip onarılmalıdır.
  • Kaçak Tespiti ve Onarımı: Kaçakların tespiti için düzenli kontroller yapılmalı ve bulunan kaçaklar derhal onarılmalıdır.
  • Ekipman Performansının İzlenmesi ve Raporlanması: Ekipmanların performansı düzenli olarak izlenmeli ve raporlanmalıdır. Performans düşüşleri tespit edildiğinde, gerekli önlemler alınmalıdır.

6. Enerji Tedarikçisi Seçiminin Önemsenmemesi:

Enerji tedarikçisi seçimi, enerji maliyetlerini doğrudan etkileyen önemli bir faktördür. Yanlış tedarikçi seçimi, yüksek enerji maliyetlerine ve verimsizliğe yol açabilir.

• Detaylı İnceleme:

  • Sadece Fiyat Odaklı Yaklaşım: Sadece en düşük fiyatlı enerji tedarikçisini seçmek, diğer önemli faktörlerin (örneğin, hizmet kalitesi, tedarik güvenilirliği, sözleşme şartları) göz ardı edilmesine neden olur.
  • Uzun Vadeli Sözleşmelerin Göz Ardı Edilmesi: Uzun vadeli sözleşmeler, enerji maliyetlerini öngörülebilir hale getirebilir ve piyasa dalgalanmalarından korunmayı sağlayabilir. Bu avantajın değerlendirilmemesi, maliyetlerin artmasına yol açabilir.
  • Tedarikçi Performansının İzlenmemesi: Tedarikçinin hizmet kalitesi, tedarik güvenilirliği ve faturalandırma doğruluğunun düzenli olarak izlenmemesi, sorunların tespit edilmesini ve düzeltilmesini engeller.
  • Farklı Tarife Seçeneklerinin Değerlendirilmemesi: Farklı tarife seçenekleri (örneğin, puant tarifesi, serbest tüketici tarifesi) enerji maliyetlerini düşürmek için fırsatlar sunabilir. Bu seçeneklerin değerlendirilmemesi, tasarruf potansiyelinin kaçırılmasına yol açar.
  • Enerji Piyasası Gelişmelerinin Takip Edilmemesi: Enerji piyasasındaki gelişmeler (örneğin, yeni düzenlemeler, yeni tedarikçiler) takip edilmediğinde, daha avantajlı fırsatlar kaçırılabilir.

• Çözüm Önerileri:

  • Çok Yönlü Değerlendirme Yapılması: Enerji tedarikçisi seçimi yapılırken, sadece fiyat değil, aynı zamanda hizmet kalitesi, tedarik güvenilirliği, sözleşme şartları ve enerji piyasası tecrübesi gibi faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır.
  • Uzun Vadeli Sözleşmelerin Değerlendirilmesi: Uzun vadeli sözleşmelerin faydaları (fiyat istikrarı, piyasa riski yönetimi) değerlendirilmeli ve bu tür sözleşmelerin yapılıp yapılmayacağına karar verilmelidir.
  • Tedarikçi Performansının İzlenmesi: Tedarikçinin hizmet kalitesi, tedarik güvenilirliği ve faturalandırma doğruluğu düzenli olarak izlenmeli ve performans değerlendirmeleri yapılmalıdır.
  • Farklı Tarife Seçeneklerinin İncelenmesi: Farklı tarife seçenekleri (serbest piyasa, puant vb.) değerlendirilerek, en uygun tarifeler belirlenmelidir.
  • Enerji Piyasası Takibi: Enerji piyasasındaki gelişmeleri (yeni düzenlemeler, yeni tedarikçiler, fiyat dalgalanmaları) düzenli olarak takip etmek, fırsatları yakalamak ve maliyetleri yönetmek için önemlidir.

7. Başarıların Kutlanmaması ve İyileştirmelerin Sürdürülebilirliğinin Sağlanmaması:

Enerji yönetimi çalışmalarının başarısı, sadece enerji tasarrufu sağlamakla sınırlı değildir. Elde edilen başarıların kutlanması ve iyileştirmelerin sürdürülebilirliğinin sağlanması, motivasyonu artırır ve enerji verimliliği kültürünü güçlendirir.

• Detaylı İnceleme:

  • Başarıların Tanınmaması: Enerji tasarrufu sağlayan çalışanların, birimlerin veya projelerin tanınmaması veya ödüllendirilmemesi, motivasyonu düşürür ve katılımı azaltır.
  • İyileştirme Sonrası Kontrol ve İzlemenin Yapılmaması: Yapılan iyileştirmelerin etkilerinin düzenli olarak kontrol edilmemesi ve izlenmemesi, performansın düşmesine ve elde edilen faydaların kaybolmasına neden olur.
  • Yeni Çalışanların Entegrasyonunda Enerji Verimliliğinin Göz Ardı Edilmesi: Yeni çalışanların enerji verimliliği konusunda bilgilendirilmemesi ve eğitilmemesi, yeni personelin enerji israfına yol açmasına neden olur.
  • Elde Edilen Başarıların Paylaşılmaması: Şirket içindeki diğer birimlerle veya dış paydaşlarla (örneğin, diğer işletmeler, sektör dernekleri) elde edilen başarıların paylaşılmaması, bilgi alışverişinin ve yaygınlaşmanın önünü keser.
  • Enerji Kültürünün Oluşturulmaması: Enerji verimliliğinin şirket kültürünün bir parçası haline getirilmemesi, uzun vadeli sürdürülebilirliği engeller.

• Çözüm Önerileri:

  • Başarıların Kutlanması ve Ödüllendirilmesi: Enerji tasarrufu sağlayan çalışanlar, birimler veya projeler düzenli olarak kutlanmalı ve ödüllendirilmelidir. Ödüller, maddi veya manevi olabilir (örneğin, prim, takdir belgesi, başarı hikayesinin paylaşımı).
  • İyileştirme Sonrası Kontrol ve İzleme Programları Oluşturulması: Uygulanan iyileştirmelerin etkileri düzenli olarak kontrol edilmeli ve izlenmelidir. Performans düşüşleri tespit edildiğinde, gerekli düzeltici önlemler alınmalıdır.
  • Yeni Çalışan Entegrasyonunda Enerji Verimliliğinin Dahil Edilmesi: Yeni çalışanların enerji verimliliği konusunda eğitilmesi ve bilgilendirilmesi için bir program oluşturulmalıdır. Eğitimler, oryantasyon programlarına dahil edilebilir veya ayrı modüller halinde sunulabilir.
  • Başarı Hikayelerinin Paylaşılması: Elde edilen başarılar, şirket içindeki diğer birimlerle veya dış paydaşlarla (örneğin, web sitesi, dergiler, seminerler) paylaşılmalıdır. Bu, motivasyonu artırır ve farkındalığı artırır.
  • Enerji Verimliliği Kültürünün Oluşturulması: Enerji verimliliği, şirket kültürünün bir parçası haline getirilmelidir. Enerji verimliliğini teşvik eden politikalar, uygulamalar ve iletişim stratejileri geliştirilmelidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS):

• Enerji yönetimi neden önemlidir? Artan enerji maliyetleri, çevresel kaygılar ve yasal düzenlemeler nedeniyle enerji yönetimi, işletmeler için hayati öneme sahiptir. Enerji verimliliğini artırmak, maliyetleri düşürmek, çevresel etkiyi azaltmak ve rekabet avantajı elde etmek için gereklidir.
• Enerji yönetiminde başarılı olmak için hangi adımları atmalıyız? Öncelikle detaylı bir durum analizi yapılmalı, enerji tüketim profili çıkarılmalı, somut hedefler belirlenmeli ve stratejik bir enerji yönetimi planı oluşturulmalıdır. Ölçüm ve izleme altyapısı kurulmalı, teknolojiden yararlanılmalı, çalışanların katılımı sağlanmalı, bakım ve onarım faaliyetlerine özen gösterilmeli ve doğru enerji tedarikçisi seçilmelidir. Son olarak, başarılar kutlanmalı ve iyileştirmelerin sürdürülebilirliği sağlanmalıdır.
• Enerji verimliliğini artırmak için hangi teknolojilerden faydalanabiliriz? Akıllı sayaçlar, sensörler, enerji yönetim yazılımları (EMS), otomasyon sistemleri, LED aydınlatma, değişken hızlı sürücüler (VFD) ve yenilenebilir enerji kaynakları (GES, RES) gibi birçok farklı teknolojiden faydalanılabilir.
• Çalışanları enerji yönetimi sürecine nasıl dahil edebiliriz? Çalışanlara enerji verimliliği konusunda eğitimler verilmeli, iletişim kanalları kullanılmalı, geri bildirim sistemleri kurulmalı ve öneri yarışmaları düzenlenmelidir. Enerji tasarrufuna katkıda bulunan çalışanlar ödüllendirilmeli ve yöneticiler rol model olmalıdır.
• Bir enerji yönetimi projesi ne kadar sürer? Projenin kapsamına, büyüklüğüne ve karmaşıklığına bağlı olarak değişir. Basit iyileştirmeler (örneğin, ampul değiştirmek) kısa sürede tamamlanabilirken, daha kapsamlı projeler (örneğin, EMS kurulumu) daha uzun sürebilir. Önemli olan, adım adım ilerlemek ve sonuçları düzenli olarak değerlendirmektir.
• Enerji yönetiminde dış uzmanlardan destek almak gerekli mi? Özellikle ilk defa enerji yönetimi uygulamalarına başlanıyorsa veya özel bir uzmanlık gerektiren bir proje yürütülüyorsa, dış uzmanlardan (örneğin, enerji danışmanları) destek almak faydalı olabilir. Uzmanlar, durum analizi yapabilir, uygun teknolojileri belirleyebilir, enerji yönetim sistemi kurabilir ve çalışan eğitimleri verebilirler.