Mevcut kira bedelim 5.000 TL. Kira sözleşmemin yenilenme tarihi 15 Kasım 2024. TÜFE oranı ve diğer yasal düzenlemelere göre kira artış oranını nasıl hesaplayabilirim? Farklı senaryolar için örnek hesaplamalar gösterebilir misiniz? Örneğin, TÜFE’nin %50 ve %60 olduğu durumlarda kira artışım ne kadar olur? Ayrıca, kira artışını hesaplarken dikkat etmem gereken yasal sınırlar ve istisnalar var mı?
Cevap
Elbette, kira artış oranı hesaplama örnekleri aşağıda farklı senaryolarla verilmiştir:
Örnek 1: TÜFE Bazlı Kira Artışı
- Mevcut Kira: ₺5.000
- TÜFE Oranı (Son 12 Ay Ortalaması): %55,50 (Varsayımsal)
Hesaplama:
- Artış Tutarı = Mevcut Kira x TÜFE Oranı
- Artış Tutarı = ₺5.000 x 0,5550 = ₺2.775
- Yeni Kira = Mevcut Kira + Artış Tutarı
- Yeni Kira = ₺5.000 + ₺2.775 = ₺7.775
Sonuç: Yeni kira tutarı ₺7.775 olacaktır.
Örnek 2: Yasal Sınır (TÜFE %25 Sınırı Olan Dönem)
- Mevcut Kira: ₺8.000
- TÜFE Oranı (Son 12 Ay Ortalaması): %60 (Varsayımsal)
- Yasal Sınır: %25 (01.07.2023 – 01.07.2024 arası uzatılan dönem için geçerli)
Hesaplama:
- Artış Tutarı (Yasal Sınır ile) = Mevcut Kira x Yasal Sınır
- Artış Tutarı = ₺8.000 x 0,25 = ₺2.000
- Yeni Kira = Mevcut Kira + Artış Tutarı
- Yeni Kira = ₺8.000 + ₺2.000 = ₺10.000
Sonuç: Yasal sınır nedeniyle, yeni kira tutarı ₺10.000 olacaktır (TÜFE %60 olsa bile).
Örnek 3: ÜFE Bazlı Kira Artışı (Konut Kiraları İçin Geçerli Değil, İşyeri Kiraları İçin Geçerli Olabilir)
Not: Konut kiralarında ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) artışı yasal olarak uygulanamaz. Ancak, işyeri kiralarında sözleşmede bu yönde bir madde varsa uygulanabilir.
- Mevcut Kira: ₺12.000 (İşyeri)
- ÜFE Oranı (Son 12 Ay Ortalaması): %45 (Varsayımsal)
Hesaplama:
- Artış Tutarı = Mevcut Kira x ÜFE Oranı
- Artış Tutarı = ₺12.000 x 0,45 = ₺5.400
- Yeni Kira = Mevcut Kira + Artış Tutarı
- Yeni Kira = ₺12.000 + ₺5.400 = ₺17.400
Sonuç: Yeni kira tutarı ₺17.400 olacaktır.
Önemli Notlar:
- Yasal Sınırlar: Kira artış oranları, yasal düzenlemelerle sınırlandırılabilir. Özellikle konut kiralarında, belirli dönemlerde geçerli olan %25 gibi yasal sınırlar uygulanmaktadır. Bu nedenle, artış hesaplaması yapmadan önce ilgili döneme ait yasal sınırları kontrol etmek önemlidir.
- Sözleşme Şartları: Kira sözleşmesinde farklı bir artış oranı belirtilmişse (örneğin, TÜFE + belirli bir yüzde), sözleşme şartları geçerli olabilir. Ancak, yasal sınırların üzerinde bir artış belirlenemez.
- TÜFE/ÜFE Oranları: TÜFE ve ÜFE oranları, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından aylık olarak açıklanır. Kira artışı hesaplamasında, son 12 ayın ortalaması alınarak hesaplama yapılır.
- İşyeri Kiraları: İşyeri kiralarında, konut kiralarından farklı uygulamalar söz konusu olabilir. Özellikle sözleşmede belirtilen şartlar ve yasal düzenlemeler dikkate alınmalıdır.
- Yeni Kira Dönemi Başlangıcı: Kira artışı, yeni kira döneminin başlangıcından itibaren uygulanır.
Bu örnekler, kira artış oranı hesaplama konusunda genel bir fikir vermektedir. En doğru hesaplama için, güncel TÜFE/ÜFE oranlarını ve ilgili yasal düzenlemeleri dikkate almak önemlidir. Ayrıca, kira sözleşmesinin dikkatlice incelenmesi de gereklidir.
