Diyelim ki bir trafik kazası geçirdim. Kazada kısmen kusurlu olduğumu düşünüyorum. Belki biraz hızlıydım ya da şerit değiştirirken tam olarak dikkat etmedim. Karşı taraf da kusurlu gibi görünüyor. Bu durumda, kusurlu olsam bile, örneğin arabamda oluşan hasar, tedavi masraflarım veya iş göremezlik durumum gibi maddi zararlarım için tazminat alabilir miyim? Tazminat alma ihtimalim nedir ve bu tazminat miktarı kusur oranım ile nasıl ilişkilendirilir? Hangi durumlarda kısmen kusurlu olsam bile tazminat almam mümkün olabilir ve bu süreçte nelere dikkat etmeliyim?
Cevap
Evet, kusurlu olsanız bile maddi tazminat alabilirsiniz. Ancak, bu durum tamamen olayın niteliğine, kusur oranınıza ve ilgili yasal düzenlemelere bağlıdır. Aşağıda farklı senaryolar ve ilgili açıklamalar yer almaktadır:
1. Trafik Kazaları:
- Kusur Oranı: Trafik kazalarında kusur oranları belirlenirken, her sürücünün kazadaki payı değerlendirilir. Örneğin, %75 kusurlu olmanız durumunda, karşı tarafın %25 kusuru varsa, karşı tarafın kusuru oranında maddi tazminat alabilirsiniz. Ancak, bu durumda alacağınız tazminat miktarı, toplam zararın %25’i olacaktır.
- Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Bir trafik kazasında hayatını kaybeden kişinin kusurlu olması durumunda dahi, bakmakla yükümlü olduğu kişiler (eş, çocuklar, anne, baba gibi) destekten yoksun kalma tazminatı alabilirler. Bu tazminat, ölen kişinin kusur oranına göre azaltılabilir, ancak tamamen ortadan kalkmaz.
- Maddi Hasar Tazminatı: Araç hasarı gibi maddi zararlar da kusur oranına göre hesaplanır. Eğer karşı tarafın kusuru varsa, kusuru oranında araç tamir masrafları veya araç değer kaybı gibi zararlar tazmin edilebilir.
- Sigorta Şirketleri: Zorunlu trafik sigortası, karşı tarafın zararlarını belirli limitler dahilinde karşılar. Eğer kusurlu olsanız dahi, karşı tarafın zararları sigorta tarafından ödenebilir. Kendi zararlarınız ise kendi kasko sigortanız varsa karşılanabilir.
2. İş Kazaları:
- İşverenin Kusuru: İş kazalarında, işverenin iş güvenliği önlemlerini almaması, gerekli eğitimleri vermemesi veya denetim yapmaması gibi durumlarda işverenin kusuru söz konusu olabilir. İşçinin kusuru olsa dahi, işverenin kusuru varsa işçi maddi tazminat alabilir. Tazminat miktarı, işçinin kusur oranına göre azaltılabilir.
- SGK’nın Sorumluluğu: İş kazası sonucu maluliyet (iş göremezlik) durumunda, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Bu gelir, işçinin kusur oranına göre azaltılabilir. Ayrıca, SGK tarafından ödenen tedavi masrafları ve diğer yardımlar da kusur oranına göre değişebilir.
- Rücu Davası: İşveren, iş kazasında kusurlu olduğunu düşünüyorsa, kusurlu olan işçiye rücu davası açabilir ve zararlarının tazminini talep edebilir. Ancak, bu durumda işverenin kusurunun da değerlendirilmesi gerekir.
3. Diğer Hukuki Durumlar:
- Haksız Fiil: Bir başkasının malına zarar verme gibi haksız fiil durumlarında, zararı veren kişinin kusuru olsa dahi, zararın tamamını tazmin etmekle yükümlü olmayabilir. Zarar görenin de kusuru varsa (örneğin, malını korumamak gibi), tazminat miktarı bu kusur oranına göre azaltılabilir.
- Sözleşme İhlali: Bir sözleşmenin ihlali durumunda, ihlali yapan tarafın kusuru olsa dahi, karşı tarafın da zararın büyümesine katkısı varsa (örneğin, zamanında uyarı yapmamak gibi), tazminat miktarı bu kusur oranına göre azaltılabilir.
- Tüketici Hakları: Tüketici olarak satın aldığınız bir mal veya hizmette kusur olması durumunda, satıcının veya üreticinin kusuru varsa tazminat talep edebilirsiniz. Tüketicinin de kusuru varsa (örneğin, ürünü yanlış kullanmak gibi), tazminat miktarı bu kusur oranına göre azaltılabilir.
Önemli Notlar:
- Kusur Tespiti: Kusur oranları genellikle bilirkişi raporları ile belirlenir. Bu raporlar, olayın tüm detaylarını ve tarafların davranışlarını değerlendirerek kusur oranlarını tespit eder.
- Hukuki Yardım: Herhangi bir tazminat davası açmadan önce bir avukattan hukuki yardım almak, haklarınızı ve yükümlülüklerinizi anlamanıza yardımcı olacaktır.
- Zamanaşımı: Tazminat talepleri belirli bir zamanaşımı süresine tabidir. Bu süre içinde dava açılmazsa, tazminat hakkı kaybedilebilir.
Sonuç olarak, kusurlu olmanız durumunda dahi maddi tazminat alma ihtimaliniz bulunmaktadır. Ancak, bu durum olayın özelliklerine, kusur oranınıza ve ilgili yasal düzenlemelere bağlıdır. Bu nedenle, benzer bir durumla karşılaştığınızda bir avukata danışmanız önemlidir.
