Bir çalışan vefat ettiğinde, hak ettiği kıdem tazminatı ne olur? Bu tazminat kime ödenir? Yasal mirasçıları mı, yoksa farklı bir prosedür mü izlenir? Bu süreçte hangi belgeler gereklidir ve vergilendirme nasıl yapılır?
Cevap
Ölüm halinde kıdem tazminatı, sırasıyla aşağıdaki kişilere ödenir:
Kanuni Mirasçılar: Kıdem tazminatı, ölen işçinin yasal mirasçılarına miras payları oranında ödenir. Yasal mirasçılar, Türk Medeni Kanunu’na göre belirlenir. Yasal mirasçılar genellikle şunlardır:
- Eş: Eş, mirasçı olarak her zaman yer alır. Eşin miras payı, ölenin diğer mirasçılarıyla olan ilişkisine göre değişir. Örneğin, ölenin altsoyu (çocukları, torunları vb.) varsa, eşin miras payı farklı, altsoyu yoksa farklıdır.
- Altsoy (Çocuklar, Torunlar): Ölenin çocukları ve torunları da yasal mirasçılardır. Çocuklar hayatta ise torunlar mirasçı olmaz; ancak çocuklardan biri ölmüşse, onun yerine torunları mirasçı olur.
- Anne ve Baba: Ölenin altsoyu yoksa, anne ve babası da mirasçı olur.
- Büyük Anne ve Büyük Baba: Anne, baba veya altsoy yoksa, büyük anne ve büyük babalar mirasçı olabilir.
- Vasiyetname ile Atanmış Mirasçılar: Eğer ölen kişi hayattayken bir vasiyetname düzenlemişse, vasiyetnamede belirtilen mirasçılar da kanuni mirasçılarla birlikte veya kanuni mirasçılar yerine kıdem tazminatını alabilirler. Ancak vasiyetname, kanuni mirasçıların saklı paylarını ihlal etmemelidir. Saklı paylar, kanuni mirasçıların miras hukukuna göre yasal olarak talep edebilecekleri minimum paylardır.
Ödeme Süreci:
- Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi): Mirasçıların kıdem tazminatını alabilmeleri için öncelikle Sulh Hukuk Mahkemesi’nden veya Noterden veraset ilamı (mirasçılık belgesi) almaları gerekir. Bu belge, mirasçıların kimler olduğunu ve miras paylarını gösterir.
- İşverene Başvuru: Veraset ilamıyla birlikte işverene başvurularak kıdem tazminatı talep edilir.
- Ödeme: İşveren, veraset ilamında belirtilen miras payları oranında kıdem tazminatını mirasçılara öder.
- Anlaşmazlık Durumu: Mirasçılar arasında miras payları konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, dava yoluyla mirasın paylaşımı talep edilebilir.
Önemli Notlar:
- Kıdem tazminatı, ölen işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanır.
- Kıdem tazminatından gelir vergisi kesintisi yapılır, ancak damga vergisi kesintisi yapılmaz.
- Kıdem tazminatı, miras yoluyla intikal ettiği için veraset ve intikal vergisinden muaftır.
- Kıdem tazminatı talebi, iş sözleşmesinin feshinden itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Bu süre, işçinin ölüm tarihinden itibaren başlar.
⚠️ Yasal Uyarı: Bu sayfa yalnızca bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hukuki, finansal, tıbbi veya profesyonel tavsiye niteliği taşımaz.
