Trafik kazası, iş kazası veya başka bir olay sonucu tazminat almaya hak kazandım. Tazminat miktarını belirledik, anlaştık ya da mahkeme kararı çıktı. Şimdi merak ettiğim, bu tazminat ödemesi yasal olarak ne kadar süre içinde yapılmak zorunda? Bu süre, davanın türüne, anlaşmaya varılıp varılmamasına veya karşı tarafın durumuna göre değişir mi? Eğer belirtilen sürede ödeme yapılmazsa, ne gibi yasal yollara başvurabilirim? Gecikme faizi talep edebilir miyim?
Cevap
Tazminat ödemesinin ne zaman yapılacağı, tazminatın türüne, ödeme yükümlüsüne ve yargı sürecinin tamamlanıp tamamlanmadığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak, tazminat ödemesi aşağıdaki süreçler tamamlandıktan sonra yapılır:
1. Tazminat Miktarının Belirlenmesi:
- Anlaşma ile: Taraflar, tazminat miktarı konusunda anlaşmaya varırlarsa, ödeme tarihi bu anlaşmada belirtilir. Anlaşma genellikle daha hızlı bir çözüm sağlar.
- Mahkeme Kararı ile: Anlaşma sağlanamazsa, tazminat miktarı mahkeme kararıyla belirlenir. Mahkeme kararının kesinleşmesi (temyiz süreci tamamlandıktan sonra) gerekir. Kesinleşme sonrası, ödeme için yasal süre başlar.
2. Yasal Süreçler:
- Mahkeme Kararının Tebliği: Mahkeme kararının taraflara tebliğ edilmesi önemlidir. Tebliğ tarihi, temyiz süresinin başlangıcını ve dolayısıyla ödeme için yasal sürenin başlangıcını belirler.
- Temyiz Süreci: Karşı tarafın temyiz hakkı varsa, bu hakkı kullanıp kullanmadığına bakılır. Temyiz süresi genellikle 15 gün veya 1 aydır. Temyiz edilirse, Yargıtay kararı beklenir. Yargıtay kararı onarsa, ödeme süreci başlar; bozarsa, dosya yeniden yerel mahkemeye döner.
- İcra Takibi: Tazminat borçlusu, mahkeme kararının kesinleşmesine rağmen ödeme yapmazsa, alacaklı taraf icra takibi başlatabilir. İcra takibi, borçlunun mal varlığına el konulması ve satış yoluyla alacağın tahsil edilmesini sağlar.
3. Ödeme Süresi:
- Kanuni Süreler: İcra ve İflas Kanunu’na göre, icra emrinin tebliğinden sonra borçluya ödeme için belirli bir süre tanınır. Bu süre genellikle 7 gündür. Ancak, bazı durumlarda bu süre daha uzun olabilir.
- Kurumsal Ödemeler: Tazminat ödemesi yapacak olan taraf bir şirket veya kamu kurumu ise, ödeme prosedürleri ve bütçe süreçleri nedeniyle ödeme biraz daha uzun sürebilir.
- Sigorta Şirketleri: Eğer tazminat sigorta şirketi tarafından ödenecekse, sigorta şirketinin kendi iç prosedürleri ve incelemeleri nedeniyle ödeme süresi değişebilir. Genellikle hasar dosyasının tamamlanması ve eksper raporunun hazırlanması gerekir.
Örnek Durumlar:
- Trafik Kazası Tazminatı: Yaralanma veya ölümle sonuçlanan bir trafik kazasında, kusurlu tarafın sigorta şirketi tazminat ödemesi yapar. Hasar dosyasının tamamlanması, kusur oranının belirlenmesi ve eksper raporunun hazırlanması genellikle birkaç hafta sürebilir. Anlaşma sağlanamazsa, dava açılır ve mahkeme kararıyla tazminat miktarı belirlenir.
- İş Kazası Tazminatı: İş kazası sonucu oluşan tazminat davalarında, işverenin kusuru varsa, işveren veya sigorta şirketi tazminat ödemesi yapar. İş kazasının SGK tarafından soruşturulması ve kusur raporunun hazırlanması gerekir. Mahkeme süreci uzun sürebilir.
- Maddi Zarar Tazminatı: Bir sözleşmenin ihlali veya haksız fiil sonucu oluşan maddi zararın tazmini davalarında, mahkeme kararıyla tazminat miktarı belirlenir. Kararın kesinleşmesi ve icra takibi başlatılması gerekebilir.
Özetle:
Tazminat ödemesinin ne zaman yapılacağı konusunda net bir tarih vermek mümkün değildir. Ancak, yukarıda belirtilen süreçlerin tamamlanması ve yasal sürelerin geçmesiyle ödeme gerçekleşir. Anlaşma sağlanması, ödeme sürecini hızlandırır. Mahkeme süreci ise genellikle daha uzun sürer.
