Cevap
Evet, askerlik nedeniyle işten ayrılan bir işçi, belirli şartları taşıması halinde kıdem tazminatı alabilir.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları:
- En Az Bir Yıl Çalışma: İşçinin aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl süreyle çalışmış olması gerekmektedir. Bu, askerlik öncesinde aynı işyerinde kesintisiz olarak en az bir yıl çalışmış olmayı ifade eder. Farklı işyerlerinde geçen süreler birleştirilemez.
- Askerlik Sebebiyle Fesih: İş sözleşmesinin işçi tarafından askerlik hizmeti nedeniyle feshedilmesi gerekir. İşçi, askerlik sevk belgesini (askerlik çağrı kağıdı) işverene ibraz etmeli ve askerlik nedeniyle işten ayrılmak istediğini yazılı olarak bildirmelidir. Bu bildirim, fesih iradesini açıkça ortaya koymalıdır.
- İş Kanunu Madde 14 Şartları: 1475 sayılı İş Kanunu’nun halen yürürlükte olan 14. maddesi, kıdem tazminatına hak kazanma koşullarını düzenler. Askerlik bu maddede belirtilen kıdem tazminatına hak kazandıran nedenlerden biridir.
Kıdem Tazminatı Hesaplanması:
- Kıdem tazminatı, işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin sona erdiği tarihe kadar geçen her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden hesaplama yapılır.
- Brüt ücret, işçinin son aldığı giydirilmiş brüt ücrettir. Giydirilmiş brüt ücret, temel ücrete ek olarak işçiye düzenli olarak ödenen yemek, yol, yakacak yardımı, ikramiye, prim gibi ödemeleri de içerir.
- Kıdem tazminatı tavanı bulunmaktadır. Her yıl değişen bu tavan, ödenecek kıdem tazminatının üst sınırını belirler. Kıdem tazminatı hesaplamasında işçinin giydirilmiş brüt ücreti tavanı aşsa bile, kıdem tazminatı tavan üzerinden hesaplanır.
Örnek Durum:
Bir işçi, aynı işyerinde 3 yıl 6 ay çalıştıktan sonra askerlik sevk belgesini işverene ibraz ederek işten ayrılmıştır. Bu durumda, işçi 3 yıl için tam olarak kıdem tazminatına hak kazanır. 6 aylık süre de 30 günlük ücret üzerinden orantılı olarak hesaplanarak kıdem tazminatına eklenir.
Önemli Notlar:
- İşçi, askerlik nedeniyle işten ayrıldıktan sonra en kısa sürede askerlik görevine başlamalıdır. Askerlik görevinin başlamasında makul olmayan bir gecikme olması durumunda, işverenin kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü ortadan kalkabilir.
- İşverenin kıdem tazminatını ödememesi durumunda, işçi arabulucuya başvurabilir veya dava açabilir.
- İşçi, askerlik hizmetini tamamladıktan sonra tekrar aynı işyerinde çalışmak isterse, işverenle anlaşması halinde tekrar işe başlayabilir. Ancak, bu durumda eski kıdem süresi yeni kıdem süresine eklenmez. Yeni bir iş ilişkisi başlamış olur.
- Askerlik dönüşü işe iade zorunluluğu bulunmamaktadır.
Sonuç:
Askerlik nedeniyle işten ayrılan bir işçi, yukarıda belirtilen şartları taşıması halinde kıdem tazminatına hak kazanır. İşçinin bu hakkını kullanabilmesi için gerekli belgeleri işverene ibraz etmesi ve yasal süreçleri takip etmesi önemlidir.
⚠️ Yasal Uyarı: Bu sayfa yalnızca bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hukuki, finansal, tıbbi veya profesyonel tavsiye niteliği taşımaz.
