Şirketim kıdem tazminatımı ödemiyor. Kanunen hakkım olan bu tazminatı alabilmek için başka bir yol var mı, yoksa kesinlikle dava açmak zorunda mıyım? Dava açmadan önce izlemem gereken adımlar nelerdir? Dava açmak ne kadar sürer ve maliyeti ne olur? Kıdem tazminatımı almamın başka yolları varsa nelerdir ve bu yollar dava açmaktan daha mı avantajlıdır?
Cevap
Kıdem tazminatınızı alabilmek için dava açmanız gerekip gerekmediği, işvereninizle aranızdaki duruma ve kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığınıza bağlıdır. Aşağıdaki durumları göz önünde bulundurarak dava açıp açmama gerekliliğinizi değerlendirebilirsiniz:
Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Koşulları:
- En Az Bir Yıl Çalışma: Aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl süreyle çalışmış olmanız gerekmektedir.
- İş Sözleşmesinin Sona Erme Şekli: İş sözleşmenizin sona erme şekli kıdem tazminatına hak kazanmanız açısından önemlidir. Aşağıdaki durumlarda kıdem tazminatına hak kazanırsınız:
- İşveren Tarafından Haklı Neden Olmaksızın Fesih: İşveren tarafından haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılmanız.
- İşçi Tarafından Haklı Nedenle Fesih: İş Kanunu’nda belirtilen haklı nedenlerle (örneğin, ücretin ödenmemesi, iş sağlığı ve güvenliği koşullarının sağlanmaması, mobbing) iş sözleşmenizi feshetmeniz.
- Askerlik Nedeniyle Fesih: Askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmenizi feshetmeniz.
- Emeklilik Nedeniyle Fesih: Emeklilik hakkınızı kazanmanız ve bu nedenle iş sözleşmenizi feshetmeniz.
- Kadın İşçinin Evlenmesi Nedeniyle Fesih: Evlendiğiniz tarihten itibaren bir yıl içinde iş sözleşmenizi feshetmeniz.
- Ölüm: İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatı yasal mirasçılarına ödenir.
Dava Açmadan Önce Yapılması Gerekenler:
- İşverenle Görüşme: Öncelikle işvereninizle kıdem tazminatı konusunu görüşün. Tazminatın neden ödenmediğini veya miktarında anlaşmazlık olup olmadığını anlamaya çalışın.
- İhtarname Gönderme: İşvereninizle anlaşmaya varamazsanız, noter aracılığıyla bir ihtarname göndererek kıdem tazminatınızı talep edin. İhtarnamede, kıdem tazminatına hak kazandığınızı, çalışma sürenizi, son ücretinizi ve talep ettiğiniz tazminat miktarını belirtin.
- Arabulucuya Başvurma (Zorunlu): 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’na göre, iş davaları açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. Arabulucu, işçi ve işveren arasında uzlaşma sağlamaya çalışır. Arabuluculuk süreci anlaşmayla sonuçlanmazsa, dava açabilirsiniz.
Dava Açma Gerekliliği:
- İşveren Ödeme Yapmıyorsa: İşvereniniz kıdem tazminatınızı ödemeyi reddediyorsa veya arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamazsa, kıdem tazminatınızı alabilmek için dava açmanız gerekebilir.
- Tazminat Miktarı Konusunda Anlaşmazlık Varsa: Kıdem tazminatı miktarında anlaşmazlık varsa (örneğin, işvereniniz daha düşük bir miktar teklif ediyorsa), dava açarak hak ettiğiniz tazminat miktarını talep edebilirsiniz.
Dava Süreci:
- Dava Dilekçesi: Bir avukat aracılığıyla veya kendiniz hazırlayacağınız dava dilekçesini iş mahkemesine sunmanız gerekmektedir. Dilekçede, kıdem tazminatına hak kazandığınızı, çalışma sürenizi, son ücretinizi, fesih nedeninizi ve talep ettiğiniz tazminat miktarını belirtmelisiniz.
- Deliller: Çalışma sürenizi, ücretinizi ve iş sözleşmenizin sona erme şeklini kanıtlayacak deliller sunmanız gerekmektedir. Bu deliller arasında iş sözleşmesi, SGK kayıtları, maaş bordroları, tanık ifadeleri vb. yer alabilir.
- Mahkeme Süreci: Mahkeme, delilleri değerlendirerek ve tarafları dinleyerek bir karar verecektir. Mahkeme, kıdem tazminatına hak kazandığınızı tespit ederse, işverenin tazminatı ödemesine karar verebilir.
Önemli Notlar:
- Zamanaşımı: Kıdem tazminatı davalarında zamanaşımı süresi, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıldır. Bu süre içinde dava açmanız gerekmektedir.
- Avukat Yardımı: Kıdem tazminatı davaları karmaşık olabilir. Bir avukattan hukuki yardım almanız, haklarınızı korumanız açısından önemlidir.
Bu bilgiler genel nitelikte olup, her somut olayın kendine özgü özellikleri dikkate alınmalıdır. Kendi durumunuza ilişkin kesin bir değerlendirme için bir avukata danışmanız tavsiye edilir.
