Kıdem tazminatı fonu kurulması uzun zamandır gündemde olan bir konu. Son dönemde bu konuda bazı gelişmeler yaşandı ve çeşitli düzenlemeler yapılması bekleniyor. Bu düzenlemeler çalışanları ve işverenleri yakından ilgilendiriyor.
Bu bağlamda merak ettiğim, kıdem tazminatı fonu ile ilgili şu ana kadar yapılmış ve gelecekte yapılması planlanan değişiklikler nelerdir? Bu değişikliklerin içeriği, etkileri ve uygulama takvimi hakkında detaylı bilgi alabilir miyim? Özellikle aşağıdaki konularda bilgi edinmek istiyorum:
- Fonun kurulma amacı ve gerekçesi nedir?
- Fona kimler dahil olacak?
- Kıdem tazminatı ödeme şartları değişecek mi?
- Fonun finansmanı nasıl sağlanacak?
- Çalışanların ve işverenlerin hakları ve yükümlülükleri neler olacak?
- Geçiş süreci nasıl planlanıyor?
- Mevcut kıdem tazminatı sistemi ile kıyaslandığında avantaj ve dezavantajları nelerdir?
- Yasa tasarısının son durumu nedir?
Bu konularda güncel ve detaylı bilgilere ulaşmak istiyorum.
Cevap
Kıdem tazminatı fonu (KTF) ile ilgili değişiklikler, Türkiye’de uzun yıllardır tartışılan ve çeşitli hükümetler tarafından farklı modellerle gündeme getirilen bir konudur. Henüz yasalaşmış bir değişiklik olmamakla birlikte, son yıllarda tartışılan ve üzerinde çalışılan olası değişiklikler şunlardır:
Temel Amaç:
- Kıdem tazminatına erişimi kolaylaştırmak ve daha geniş bir çalışan kitlesinin bu haktan yararlanmasını sağlamak.
- İşverenler üzerindeki kıdem tazminatı yükünü hafifletmek ve öngörülebilir bir sistem oluşturmak.
- Kıdem tazminatı alacaklarının güvence altına alınmasını sağlamak.
Olası Değişiklik Modelleri (Taslak Halinde ve Tartışmaya Açık):
Bireysel Hesap Esaslı Fon:
- Her çalışan adına bireysel bir kıdem tazminatı hesabı açılır.
- İşveren, çalışanın brüt ücretinin belirli bir yüzdesini (örneğin %8,33 yerine daha düşük bir oran) bu hesaba düzenli olarak yatırır.
- Hesaptaki birikim, devlet tahvilleri gibi düşük riskli yatırım araçlarında değerlendirilir.
- Çalışan, işten ayrıldığında (belirli şartları sağlaması koşuluyla) hesaptaki birikimi toplu olarak veya taksitler halinde alabilir.
- Bu modelde, mevcut kıdem tazminatı sistemindeki "kıdem" şartı (en az 1 yıl çalışma) esnetilebilir veya tamamen kaldırılabilir.
- Fonun yönetimini kamu veya özel sektör üstlenebilir.
- Fonun denetimi bağımsız bir kurul tarafından yapılır.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile Entegrasyon:
- Kıdem tazminatı, mevcut Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) veya benzeri bir Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile entegre edilebilir.
- İşveren katkıları, çalışanın TES hesabına aktarılır.
- Çalışan, belirli bir süre (örneğin 10 yıl) sistemde kaldıktan sonra birikimlerini kıdem tazminatı olarak kullanabilir veya emeklilik dönemine kadar bekletebilir.
- Bu modelde, çalışanlara daha fazla yatırım seçeneği sunulabilir.
Karma Model:
- Mevcut kıdem tazminatı sistemi ile bireysel fon sistemini bir araya getiren bir modeldir.
- Çalışanlar, belirli bir süre sonra (örneğin 5 yıl) mevcut kıdem tazminatı sisteminden bireysel fon sistemine geçebilir veya her iki sistemi de paralel olarak kullanabilir.
- Bu model, çalışanlara daha fazla esneklik ve seçenek sunmayı amaçlar.
Tartışılan Diğer Unsurlar:
- Fonun Kaynakları: İşveren katkıları, devlet katkıları, yatırım gelirleri ve diğer kaynaklardan oluşabilir.
- Fonun Yönetimi: Kamu, özel sektör veya karma bir modelle yönetilebilir.
- Fonun Denetimi: Bağımsız bir kurul tarafından denetlenir.
- Vergilendirme: Birikimler ve ödemeler üzerindeki vergi uygulamaları belirlenir.
- Geçiş Süreci: Mevcut çalışanların haklarının korunması için bir geçiş süreci belirlenir.
- İş Güvencesi: Yeni sistemin iş güvencesini nasıl etkileyeceği değerlendirilir.
- Sendikaların Rolü: Yeni sistemde sendikaların rolü ve katılımı belirlenir.
Önemli Not: Yukarıdaki bilgiler, kıdem tazminatı fonu ile ilgili tartışılan olası değişikliklere aittir. Henüz yasalaşmış bir değişiklik bulunmamaktadır. Konuyla ilgili son gelişmelerin ve yasal düzenlemelerin takip edilmesi önemlidir.
