İhbar süresi kullandırılmadan işten çıkarılan kıdem tazminatı alabilir mi?

İhbar süresi kullandırılmadan işten çıkarılan kıdem tazminatı alabilir mi? Bu durumda, iş sözleşmem feshedilirken ihbar öneli verilmedi ve hemen işten ayrılmam istendi. Bu durum kıdem tazminatı hakkımı etkiler mi? Kıdem tazminatına hak kazanmak için gerekli diğer şartları (örneğin, en az 1 yıl çalışma süresi) sağladığımı varsayarsak, ihbar süresi verilmemesi kıdem tazminatımı almamı engeller mi, yoksa ihbar tazminatı ile birlikte kıdem tazminatımı da alabilir miyim? Konuyla ilgili yasal dayanaklar nelerdir?

Cevap

Evet, ihbar süresi kullandırılmadan işten çıkarılan bir çalışan, kıdem tazminatına hak kazanmışsa kıdem tazminatını alabilir. İhbar süresi kullandırılmaması veya ihbar tazminatı ödenmesi, kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldırmaz.

Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları:

Bir çalışanın kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:

1. En Az Bir Yıl Çalışma: İşçinin aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl süreyle çalışmış olması gerekmektedir. Bir yıldan eksik sürelerde kıdem tazminatı talep edilemez.

2. İş Sözleşmesinin Belirli Nedenlerle Sona Ermesi: İş sözleşmesinin aşağıdaki nedenlerle sona ermesi durumunda kıdem tazminatı hakkı doğar:

   • İşveren Tarafından Haklı Neden Olmaksızın Fesih: İşveren, geçerli bir neden olmaksızın veya İş Kanunu’nun 25. maddesinde belirtilen haklı nedenler dışında iş sözleşmesini feshederse işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
   • İşçi Tarafından Haklı Nedenle Fesih: İşçi, İş Kanunu’nun 24. maddesinde belirtilen haklı nedenlerle (sağlık nedenleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık, zorlayıcı sebepler) iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatına hak kazanır.
   • Askerlik Görevi: Askerlik görevi nedeniyle iş sözleşmesinin sona ermesi.
   • Emeklilik: Emeklilik hakkının kazanılması veya emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi.
   • Kadın İşçinin Evlenmesi: Kadın işçinin evlenmesi ve evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesini feshetmesi.
   • İşçinin Ölümü: İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatı yasal mirasçılarına ödenir.
   • İşyerinin Devri: İşyerinin devri halinde de kıdem tazminatı hakkı devam eder ve devralan işveren sorumludur.

İhbar Süresi ve İhbar Tazminatı:

İhbar süresi, iş sözleşmesinin belirli bir süre sonra sona ereceğinin işveren veya işçi tarafından diğer tarafa önceden bildirilmesidir. İhbar süreleri, işçinin kıdemine göre belirlenir:

• 6 aydan az sürmüşse: 2 hafta
• 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüşse: 4 hafta
• 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüşse: 6 hafta
• 3 yıldan fazla sürmüşse: 8 hafta

İhbar süresi kullandırılmadığı takdirde, işveren bu sürelere ilişkin ücreti ihbar tazminatı olarak ödemekle yükümlüdür. İhbar tazminatı ödenmesi, kıdem tazminatı hakkını etkilemez.

Özetle:

Eğer iş sözleşmeniz yukarıda belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarını sağlıyorsa ve ihbar süresi kullandırılmadan işten çıkarıldıysanız, hem kıdem tazminatınızı hem de ihbar tazminatınızı talep etme hakkınız bulunmaktadır. Bu durumda, öncelikle işverenle iletişime geçerek haklarınızı talep etmeniz, sonuç alamamanız halinde ise arabulucuya başvurmanız ve son çare olarak iş mahkemesinde dava açmanız önerilir.